ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

Λάμπουν σαν δάκρυα τα Χριστούγεννα

ένας μικρός χριστός γεννιέται πάλι αύριο,
μόνος στον κόσμο

ένας μικρός χριστός που ζωγραφίζει
θαμπά στο τζάμι
δέντρα για τα παιδιά,
καράβια για τα όνειρα,
ένα παραμύθι της αγάπης για τους απελπισμένους.

παραμονή
και τα χιλιάδες φώτα της πλατείας
στα μάτια του λάμπουν σαν δάκρυα

Τόλης Νικηφόρου

Τίτος Πατρίκιος, Συγκατοίκηση με το παρόν

Ο Τίτος Πατρίκιος είναι ένας ποιητής που αγαπώ ιδιαίτερα. Πρόσφατα κυκλοφόρησε η νέα ποιητική του συλλογή με τίτλο "Συγκατοίκηση  με το παρόν". Διαβάστε ένα σχετικό άρθρο του Δ.Ν. Μαρωνίτη από το ΒΗΜΑ και κάποια ποιήματα...

Δ. Ν. Μαρωνίτης 

Συγκατοίκηση µε τον χρόνο

 

  «Συγκατοίκηση µε το παρόν» είναι ο απρόβλεπτος τίτλος στην τελευταία ποιητική συλλογή του Τίτου Πατρίκιου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΕ∆ΡΟΣ, αφιερωµένη στην αλησµόνητη για δικούς και φίλους Ρένα. Πρόκειται για την πιο ώριµη προσφορά ενός γόνιµου ποιητή, που σηµάδεψε, όσο λίγοι, την ποίηση της πρώτης µεταπολεµικής γενιάς και των διαδόχων της, ανοίγοντας συνεχώς τον πολιτικό, ανθρωπολογικό και ερωτικό της ορίζοντα. Στη συγκεκριµένη περίπτωση τα τριάντα συν ένα έντιτλα ποιήµατα της συλλογής έχουν µια σπάνια στις µέρες µας αρετή: είναι χωνεµένα και διαθέσιµα. Που πάει να πει: ωφέλιµα σε όσους αγαπούν πράγµατι την ποίηση, γιατί όντως τη χρειάζονται στη δύσκολη ζωή τους. Καταπώς το οµολογεί ο ποιητής στο επόµενο τετράστιχο: Oπως κι αν έρθουνε τα πράγµατα / όσο αντίξοες κι αν είναι οι συνθήκες / πάντα µπορεί κανείς να ερωτεύεται. / Το δύσκολο είναι ν’ αγαπάς. Εντέλει η συλλογή του αυτή, µε τον συγκρατηµένο πόνο της, γίνεται καθ’ οδόν αποχαιρετισµός της δύσκολης αγάπης.

Καθυστερώ λίγο ακόµη στον αποκαλυπτικό τίτλο. Οπου συµβάλλονται ο χώρος και ο χρόνος, όταν κάποτε ερηµώνονται από το παρελθόν τους. Οπότε το ακατοίκητο παρόν προσφέρεται, µε το ζόρι έστω, σε συγκατοίκηση. Μια λέξη που την έζησα και τη θυµάµαι καλά από τα χρόνια (σαράντα ένα - σαράντα δύο) της πείνας και της κατοχής στην πάνω πόλη της Θεσσαλονίκης. Oπου µας πήγε η µάνα µου να µείνουµε µαζί µε τον σκληρό αδελφό της, που µόλις είχε χάσει τη γυναίκα του, τουρκόσπιτο στο βάθος αδιέξοδου στενού, που κολλούσε στο µισογκρεµισµένο θεοδοσιανό τείχος (Γοργούς 11 η ακριβής διεύθυνση).

Για ανάλογη εξάλλου συγκατοίκηση, στα ίδια πάνω κάτω χρόνια, µιλά και ο Τίτος Πατρίκιος στο ΙΙΙ µέρος από το εξάτευχο οικογράφηµά του που επιγράφεται «Το σπίτι». Στηµένο στην αρχή της συλλογής σαν αγκωνάρι, για ν’ ακουµπήσουν πάνω του τα τριάντα ποιήµατα ενός καιρού που όσο πάει και λιγοστεύει, καθώς ολισθαίνει στη «∆ιπλή σκάλα». Αντιγράφω: Ενα ένα κατεβαίνω / τα σκαλοπάτια του καιρού / που µε πηγαίνουν / προς το τέλος. / Μου δίνουν κουράγιο καθώς βλέπω / πως η σκάλα είναι διπλή / πως τόσοι ανεβαίνουν από τη διπλανή της.

Μετρώ τις αυτόνοµες συλλογές που προηγήθηκαν. Στην αρχή οι τρεις της έµµεσης γνωριµίας, διαδοχικά δηµοσιευµένες το 1954, το 1963 και το 1975: Χωµατόδροµος, Μαθητεία, Προαιρετική στάση. Βρέθηκαν στα χέρια µου διδάσκοντας µεταπολεµική ποίηση στα πρώτα χρόνια της µεταπολίτευσης στη Φιλοσοφική Θεσσαλονίκης, όταν άνοιγα τον κύκλο της Ποιητικής και πολιτικής ηθικής, που δηµοσιεύτηκε τµηµατικά στο «Βήµα», προτού συγκροτηθεί σε βιβλιάριο. Ακολούθησαν, εξ επαφής, οι άλλες συλλογές: Θάλασσα επαγγελίας, Αντιδικίες, Αντικρινοί καθρέφτες, Παραµορφώσεις, Η ηδονή των παρατάσεων, Η αντίσταση των γεγονότων, Η πύλη των λεόντων, Η νέα χάραξη, Λυσιµελής πόθος – παραλείπονται οι τέσσερις συγκεντρωτικοί τόµοι των ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ και η Μαθητεία ξανά. Νοµίζω κάτι έχω γράψει για καθεµιά. Τώρα συνέπεσε δέκατη τρίτη στη σειρά η Συγκατοίκηση µε το παρόν. Σκέφτοµαι πως µαζεµένοι οι τίτλοι αυτοί µιας ποιητικής δοκιµασίας που συνεχίζεται πενήντα έξι χρόνια, φτιάχνουν ένα γενναίο ποίηµα, κάτι σαν γέφυρα ανάµεσα στον έµπιστο ποιητή και στον πιστό αναγνώστη.

Η συλλογή µοιράζεται σε αυτοτελή ποιήµατα που περιβάλλονται από συνθέσεις. Είκοσι οκτώ τα πρώτα – τα δύο µε παραθέµατα: το ένα από τον Πίνδαρο, το άλλο από τον Εζρα Πάουντ. Αλλα ολιγόστιχα, κι άλλα πολύστιχα. Συµπληρώνεται καθένα µε τον, παραβατικό συνήθως, τίτλο του, όπως: Το χαµένο αφεντικό, Το ξόρκι, Ο υδράργυρος, Οι γυµνοί και οι ντυµένοι, Ο ίλιγγος του ύψους, Κουβεντιάζοντας µε τον Αρχίλοχο.

Οι τρεις συνθέσεις υποστυλώνουν τη συλλογή στην έναρξή της και στο τέρµα της. Η πρώτη επιγράφεται «Στα δάση» και εξελίσσεται σε τρία ισόστιχα µέρη –δώδεκα στίχοι το καθένα. Η ενδιάµεση επιγράφεται «Τρία ποιήµατα για τη Ρένα», µιλώντας αµίλητα. Η τρίτη, και τελευταία, αναπτύσσεται σε επτά µέρη, φέρει τον τίτλο «Υµνώ το σώµα» και υποστηρίζεται από τον ανεπανάληπτο στίχο του Αγγελου Σικελιανού: Ω µυστικά κατορθωµένο σώµα.

Αυτοτελή ποιήµατα και συνθέσεις συγκρίνονται και συνάµα διακρίνονται µεταξύ τους, προσφέροντας συµπαθητική συµµαχία στο υποκείµενο πάθος και πένθος. Ο χώρος δεν µε παίρνει για άλλη εξήγηση, που δεν είναι στην προκειµένη περίπτωση απαραίτητη, όπου φτάνει και περισσεύει η αδιαµεσολάβητη ανάγνωση. Προσθέτω µόνο, ένα, αινιγµατικό ίσως, σχόλιο για τη διπλή σύνταξη της συλλογής αυτής: τα αυτοτελή ποιήµατα είναι µε τον τρόπο τους µετακλητά, ενώ οι συνθέσεις αναδείχνονται αµετάκλητες.

‘Η µε τα λόγια του ποιητή και της ποίησης: έµαθα να ξεχωρίζω στα ξεραµένα φύλλα / τον ήχο από το αλλιώτικο βήµα του ανθρώπου.

ΤΟ ΒΗΜΑ, 18-12-2011

http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=435365&h1=true%20%3Chttp://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=435365&h1=true%3E

ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΙΤΟΥ ΠΑΤΡΙΚΙΟΥ

Χωρίς να σε βλέπω 

Χωρίς να σε βλέπω χωρίς να σου μιλάω
χωρίς ν’ αγγίζω ούτε μια σκιά απ’ το βήμα σου
χωρίς – πόσο γυμνός ακόμα θα ‘θελες να μείνω;
Μη με πιστεύεις, σε τίποτα μη με πιστέψεις.
Κι όταν εντάσσω τις στιγμές στα σίγουρα σχήματά μου
όταν ανασκευάζω το χαμόγελό σου
όταν αποκαλώ την ομορφιά φθαρτό περίβλημα
μη με πιστεύεις – κι όμως σου λέω την αλήθεια.
Δεν την αντέχω αυτή τη μάταια ελπίδα
να επιζώ σε μια τυχαία σου σκέψη
μα κάθε βράδυ τη ζεσταίνω απ’ την αρχή.

Στάσεις
 
Από τη στάση μου
προς τη ζωή
βγαίνουν
τα ποιήματά μου.
Μόλις υπάρξουν
τα ποιήματά μου
μια στάση μου επιβάλλουν
αντίκρυ στη ζωή.

Εγώ δεν είμαι μονάχα αυτός που βλέπεις

Εγώ δεν είμαι μόνο αυτός που βλέπεις, αυτός που ξέρεις

δεν είμαι μόνο αυτός που θα’ πρεπε να μάθεις.

Κάθε επιφάνεια της σάρκας μου κάπου τη χρωστάω

αν σ’ αγγίξω με την άκρη του δαχτύλου μου

σ’ αγγίζουν εκατομμύρια άνθρωποι,

αν σου μιλήσει μια λέξη μου

σου μιλάνε εκατομμύρια άνθρωποι -

Θ’ αναγνωρίσεις τ’ άλλα κορμιά που πλάθουν το δικό μου;

Θα βρείς τις πατημασιές μου μες σε μυριάδες χνάρια;

Θα ξεχωρίσεις την κίνησή μου μες τη ροή του πλήθους;

Είμαι κι ό,τι έχω υπάρξει και πια δεν είμαι -

τα πεθαμένα μου κύτταρα, οι πεθαμένες

πράξεις, οι πεθαμένες σκέψεις

γυρνάν τα βράδια να ξεδιψάσουν στο αίμα μου.

Είμαι ό,τι δεν έχω γίνει ακόμα -

μέσα μου σφυροκοπάει η σκαλωσιά του μέλλοντος.

Είμαι ό,τι πρέπει να γίνω-

γύρω μου οι φίλοι απαιτούν οι εχθροί απαγορεύουν.

Μη με γυρέψεις αλλού

μονάχα εδώ να με γυρέψεις

μόνο σε μένα

Ρόδα Αειθαλή

Η ομορφιά των γυναικών που άλλαξαν τη ζωή μας

βαθύτερα κι από εκατό επαναστάσεις

δεν χάνεται, δεν σβήνει με τα χρόνια

όσο κι αν φθείρονται οι φυσιογνωμίες

όσο κι αν αλλοιώνονται τα σώματα.

Μένει στις επιθυμίες που κάποτε προκάλεσαν

στα λόγια που έφτασαν έστω αργά

στην εξερεύνηση δίχως ασφάλεια της σάρκας

στα δράματα που δεν έγιναν δημόσια

στα καθρεφτίσματα χωρισμών, στις ολικές ταυτίσεις.

Η ομορφιά των γυναικών που αλλάζουν τη ζωή

μένει στα ποιήματα που γράφτηκαν γι` αυτές

ρόδα αειθαλή αναδίδοντας το ίδιο άρωμα τους

ρόδα αειθαλή, όπως αιώνες τώρα λένε οι ποιητές.

Δυο άνθρωποι

Αν είδες ποτέ στη μέση του δρόμου

δυο ανθρώπους να τους πηγαίνουν με χειροπέδες

δεν αποκλείεται ο ένας να ήμουν εγώ

που με ξαναστέλναν εξορία.

Και κείνο το πρωί είχα σαν και σένα

τόσα όνειρα

για τη δουλειά που θα ‘βρισκα

για έναν περίπατο στα φώτα και στην άσφαλτο,

για λίγο ήλιο...

Και κείνος

που ξαφνικά τα σίδερα τον δέσαν στο κορμί του

είχε κι εκείνος χαραγμένα τα όνειρά του

στο αυστηρό του πρόσωπο.

(Τον πήρανε χαράματα στις έξι από τη γυναίκα του.)

Όταν βλέπεις στο δρόμο δυο ανθρώπους

με χειροπέδες

μη νομίσεις τίποτα περισσότερο

μη νομίσεις τίποτα λιγότερο.

Δυο άνθρωποι

σαν και σένα.

Οφειλή
 
Μέσα από τόσο θάνατο που έπεσε και πέφτει,
πολέμους, εκτελέσεις, δίκες, θάνατο κι άλλο θάνατο
αρρώστεια, πείνα, τυχαία δυστυχήματα,
δολοφονίες από πληρωμένους εχθρών και φίλων,
συστηματική υπόσκαψη κ' έτοιμες νεκρολογίες
είναι σα να μου χαρίστηκε η ζωή που ζω.
Δώρο της τύχης, αν όχι κλοπή απ' τη ζωή άλλων,
γιατί η σφαίρα που της γλύτωσα δε χάθηκε
μα χτύπησε το άλλο κορμί που βρέθηκε στη θέση μου.
'Ετσι σα δώρο που δεν άξιζα μου δόθηκε η ζωή
κι όσος καιρός μου μένει
σαν οι νεκροί να μου τον χάρισαν
για να τους ιστορήσω.

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΤΗΣ "ΤΕΧΝΗΣ"

 Από την παράσταση "Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας" του Σαίξπηρ, σε σκηνοθεσία Νικηφόρου Παπανδρέου (Οκτώβριος 2004).     

      Με μεγάλη λύπη πληροφορήθηκε το θεατρόφιλο κοινό την αναστολή (από τον προσεχή  Ιανουάριο) λειτουργίας της Πειραματικής σκηνής της "Τέχνης", η οποία ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1979, στο πλαίσιο της Μακεδονικής Καλλιτεχνικής Εταιρείας “Τέχνη”, με πρωτοβουλία του θεατρολόγου Nικηφόρου Παπανδρέου, και αποτέλεσε επί σειρά ετών μια  σημαντική εστία πολιτισμού στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Όσοι είχαμε την τύχη στα φοιτητικά μας χρόνια να έχουμε δάσκαλο τον Νικηφόρο Παπανδρέου και να αγαπήσουμε το θέατρο μέσα από τη διδασκαλία του, αλλά και από τις παραστάσεις της Πειραματικής Σκηνής, κατακλυζόμαστε από βαθειά θλίψη..

 

Σύντομο Ιστορικό

H Πειραματική Σκηνή της “Tέχνης”

IΔPYΘHKE στη Θεσσαλονίκη το 1979, στο πλαίσιο της Mακεδονικής Kαλλιτεχνικής Eταιρείας “Tέχνη”, με πρωτοβουλία του θεατρολόγου Nικηφόρου Παπανδρέου.

ΑΝΕΒΑΣE από τότε πάνω από εκατό  έργα, κλασικά και σύγχρονα, ελληνικά και ξένα, γνωστά και άγνωστα: του Eυριπίδη και του Aριστοφάνη, του Σαίξπηρ και του Mπεν Tζόνσον, του Γκολντόνι και του Mαριβώ, του Ίψεν και του Tσέχοφ, του Λόρκα και του Mπρεχτ, του Mπέκετ και του Iονέσκο, του Πίντερ και του Φρίελ, του Μακ Γκίνες και του Φόσε, του Kαπετανάκη και του Ξενόπουλου, του Ποντίκα και της Aναγνωστάκη.

ΠΑΡΟΥΣΙAΣE σε πανελλήνια “πρώτη” άπαιχτα κείμενα του Ιάκωβου Καμπανέλλη, της Mαργαρίτας Λυμπεράκη, της Στέλλας Mιχαηλίδου, του Άκη Δήμου, της Φωτεινής Φραγκούλη, της Λένας Διβάνη, της Πένυς Φυλακτάκη, του Γιώργου Χατζόπουλου, του Σάκη Σερέφα και επίσης του Γιάννη Pίτσου, του Oδυσσέα Eλύτη, του Nίκου Mπακόλα. Παρουσίασε ακόμη για πρώτη φορά στην Eλλάδα σημαντικούς σύγχρονους δραματουργούς: Γιούκιο Mισίμα, Nτύλαν Tόμας, Ίνγκμαρ Mπέργκμαν, Eρίκ Pομέρ, Γιασμίνα Pεζά, Tιμπερλέικ Γουερτενμπέικερ, Σάρλοτ Kήτλυ, Κατρίν Ανν, Tομ Mέρφυ, Tζορτζ Tαμπόρι, Πέτερ Tουρίνι, Κόνορ Μακφέρσον, Γιον Φόσε, Φρανκ Μακ Γκίνες, Mατέι Bισνιέκ, Ξαβιέ Ντυρενζέ, Ζοέλ Πομμερά.

ΠEPIOΔEYΣE σε όλη την Eλλάδα και εμφανίστηκε σε πολλά φεστιβάλ του εξωτερικού: Aγγλία, Γαλλία, Iταλία, Σουηδία, Nορβηγία, Ουγγαρία, Σλοβενία, Pουμανία, Aυστραλία, Aίγυπτος.

EKΔIΔEI το περιοδικό Θεατρικά Tετράδια, του οποίου έχουν κυκλοφορήσει ως τώρα 55 τεύχη.

EXEI ΣTAΘEPH συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης: επανειλημμένες συμμετοχές στα «Δημήτρια» και τις Γιορτές Aνοιχτού Θεάτρου.

ΕΙΝΑΙ ΜΕΛΟΣ, από το 1996, της Eυρωπαϊκής Θεατρικής Σύμβασης (European Theatre Convention), μιας οργάνωσης 40 κρατικών, δημοτικών και επιχορηγούμενων θεάτρων από 20 χώρες της Eυρώπης.

EXEI TIMHΘEI το βραβείο της Ένωσης Eλλήνων Kριτικών για τη συμβολή της της στην καλλιτεχνική ανάπτυξη της περιφέρειας.

OΡΓΑΝΩΣΕ από το 1994 έως το 2006 το διεθνές φεστιβάλ "Θεατρική Άνοιξη". Από το 2008 οργανώνει τις "Προτάσεις", ένα "εργοτάξιο θεατρικών αναζητήσεων" με τη συμμετοχή ελληνικών θιάσων.

ΣΤΕΓΑΖΕΤΑΙ στο θέατρο «Αμαλία».

EΠIXOPHΓEITAI από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού/ Εθνικό Κέντρο Θεάτρου και Χορού.


Διαβάστε την ανακοίνωση για την αναστολή λειτουργίας 

Αναστολή της λειτουργίας της Πειραματικής Σκηνής της «Τέχνης»

25.11.2011

Έπειτα από 32 χρόνια αδιάλειπτης συμμετοχής στη θεατρική ζωή της Θεσσαλονίκης, η Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης» είναι αναγκασμένη να ανακοινώσει την αναστολή της λειτουργίας της.

Πράγματι, τα τελευταία χρόνια η οικονομική κατάσταση του θεάτρου μας επιδεινώνεται διαρκώς, για γνωστούς αντικειμενικούς λόγους, όπως συμβαίνει άλλωστε με όλες τις πολιτιστικές δραστηριότητες. Η κατάσταση όμως έφτασε σε οριακό σημείο έπειτα από την απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού να μη δοθούν καθόλου επιχορηγήσεις για την περσινή θεατρική περίοδο. Πέρσι το φθινόπωρο, παρά την αβεβαιότητα που επικρατούσε, δεν είχαμε κρίνει σωστό, σε εποχή οικονομικής κρίσης και γενικής απαισιοδοξίας, να συντελέσουμε (στο μέτρο που μας αναλογεί), στη συρρίκνωση της καλλιτεχνικής ζωής της πόλης και στη γενικότερη αποκαρδίωση. Έτσι, υλοποιήσαμε κανονικά τον προγραμματισμό μας, με εναλλασσόμενο ρεπερτόριο και τέσσερα νέα έργα, ελπίζοντας ότι θα υπάρξει, έστω αναδρομικά, κάποια κίνηση εκ μέρους του Υπουργείου (όχι ειδικά για μας, αλλά για το επιχορηγούμενο θέατρο στο σύνολό του). Δυστυχώς αυτό δεν έγινε, με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε σήμερα σε αδιέξοδο, με πολλά χρέη, απλήρωτους συνεργάτες, δάνεια με επαχθές επιτόκιο, κλπ.

Παρ’ όλα αυτά, έπειτα από τη διαβεβαίωση ότι οι όποιες αποφάσεις για τη φετινή θεατρική περίοδο θα ανακοινωθούν εγκαίρως (πράγμα που δεν συνέβη), προχωρήσαμε στον σχεδιασμό της νέας σαιζόν, με ένα πρόγραμμα που δίνει έμφαση στις συνεργασίες και τις συμπαραγωγές με άλλες θεατρικές δυνάμεις της πόλης, όπως επιβάλλουν οι δύσκολοι καιροί που περνάμε. Αρχίσαμε με μια φιλοξενία (το «Λιωμένο βούτυρο» από την ομάδα του Σίμου Κακάλα) και συνεχίζουμε δυναμικά με τέσσερις νέες παραστάσεις (δύο δικές μας και δύο συμπαραγωγές) μέσα στο δίμηνο Δεκεμβρίου-Ιανουαρίου. Ωστόσο, γίνεται κάθε μέρα σαφέστερο ότι η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί δεν έχει διέξοδο, κάθε παράταση διογκώνει ακόμη περισσότερο τα χρέη.

Γιατί είναι προφανές ότι το είδος του θεάτρου που υπηρετούμε, το ποιοτικό ρεπερτόριο, η ανάδειξη νέων συγγραφέων, σκηνοθετών, σκηνογράφων, το φυτώριο νέων ηθοποιών, το κόστος λειτουργίας μόνιμης στέγης, ο πολυμελής θίασος, η καλλιέργεια του πειραματισμού και της θεατρικής παιδείας, το χαμηλό εισιτήριο, όλα αυτά αποτελούν χαρακτηριστικά ενός θεάτρου που είναι μαθηματικώς αδύνατον να επιζήσει μόνο με τις εισπράξεις του, ακόμα και αν υπάρχει ικανοποιητική προσέλευση θεατών στις παραστάσεις του.

Φυσικά, κατανοούμε απολύτως ότι η οξύτατη οικονομική κρίση που ταλανίζει τη χώρα έχει μειώσει δραστικά τις δυνατότητες της Πολιτείας να στηρίζει τον σύγχρονο πολιτισμό. Και δεν παραβλέπουμε το γεγονός ότι οι στερήσεις και οι θυσίες που ζητούνται από τον ελληνικό λαό κάνουν να φαίνεται σε πολλούς πολυτέλεια η καλλιτεχνική δημιουργία και πρόκληση το αίτημα για την ενίσχυσή της. Ωστόσο, έχουμε την πεποίθηση ότι, ακριβώς σε εποχές κρίσης και ψυχικής καθίζησης, η τέχνη (μιλούμε γενικά, όχι ειδικά για τη δική μας περίπτωση) αποκτά ζωτική σημασία, μας δίνει μια ανάσα, μας βοηθάει να μη βουλιάξουμε ψυχικά, μας παρακινεί να στοχαστούμε με νηφαλιότητα, ενώ παράλληλα ενισχύει την κοινωνική συνοχή – αυτό ισχύει για τον πολιτισμό γενικά, και ιδιαίτερα για το θέατρο, που είναι κατεξοχήν τέχνη συλλογική, τέχνη της κοινότητας.

Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι, ιδιαίτερα στη σημερινή συγκυρία, το να κλείνουν θέατρα αποτελεί σύμπτωμα παρακμής και επιδεινώνει τη γενικευμένη κρίση, οικονομική, κοινωνική, ηθική, που περνάει η χώρα. Αλλά δυστυχώς δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς. Έτσι, αφού παίξουμε τις νέες μας παραστάσεις για δύο μήνες, ώστε να κλείσει αυτός ο κύκλος δημιουργικά και ει δυνατόν χαρούμενα, θα διακόψουμε τη λειτουργία μας στο τέλος Ιανουαρίου.

Ευχαριστούμε το κοινό που μας στήριξε με την εμπιστοσύνη του όλα αυτά τα χρόνια, και τους συνεργάτες μας που τον τελευταίο καιρό μας επιχορηγούν με τη δουλειά τους.

Για την Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης»

Νικηφόρος Παπανδρέου

Εννοιολογικοί χάρτες

Έρευνες στην εκπαιδευτική θεωρία αλλά και στη γνωστική ψυχολογία φανερώνουν ότι η εικονιστική μάθηση βρίσκεται μεταξύ των καλύτερων μεθόδων για τη διδασκαλία μαθητών όλων των ηλικιών. Οι τεχνικές εικονιστικής μάθησης, δηλαδή οι γραφικοί τρόποι επεξεργασίας ιδεών και παρουσίασης της πληροφορίας, μαθαίνουν στους μαθητές να αναπτύσσουν τη σκέψη τους και στη συνέχεια να οργανώνουν και να διαμορφώνουν προτεραιότητες σε νέες πληροφορίες.

Οι τεχνικές αυτές έχουν κατάλληλη δομή που επιτρέπει τη σκέψη, το γράψιμο, τη συζήτηση, τη δημιουργία εργασιών και αναφορών. Η οπτική παρουσίαση των ιδεών και της πληροφορίας γίνεται µέσω γραφικών. Τα δίκτυα (webs), οι χάρτες ιδεών (idea maps) και οι εννοιολογικοί χάρτες (concept maps) είναι τρεις από τις δημοφιλέστερες εικονιστικές μεθόδους μάθησης.

Τα δίκτυα είναι εικονιστικοί χάρτες που δείχνουν πώς διαφορετικές κατηγορίες πληροφορίας σχετίζονται μεταξύ τους. Παρέχουν τη δομή για ιδέες και γεγονότα και δίνουν στους μαθητές ένα ευέλικτο πλαίσιο οργάνωσης και δόμησης της πληροφορίας.

Παράλληλα, όταν οι μαθητές αναζητούν ιδέες στο γράψιμο, σε εργασίες ή παρουσιάσεις, χρειάζεται από κάπου να αντλήσουν ιδέες. Από εκεί προκύπτουν οι χάρτες ιδεών, οι οποίοι ωθούν τους μαθητές να παράγουν ιδέες και να εκφράζουν τη σκέψη τους εικονιστικά. Οι χάρτες αυτοί βοηθούν τους μαθητές στην ανάπτυξη ιδεών, να λύσουν προβλήματα και να προγραμματίσουν την εργασία τους.

Στο σχήμα φαίνεται ένας εννοιολογικός χάρτης που περιγράφει τους εννοιολογικούς χάρτες.

Οι εννοιολογικοί χάρτες είναι εικονιστικές και γραφικές αναπαραστάσεις της πληροφορίας, οι οποίες παρουσιάζουν μικρές μονάδες πληροφορίας και τη σχέση μεταξύ αυτών των μονάδων. Είναι εργαλεία οργάνωσης και παρουσίασης της γνώσης, που περιλαμβάνουν έννοιες, τοποθετημένες συνήθως σε κύκλους ή σε κάποιο είδος παραθύρου, αλλά και τις σχέσεις μεταξύ των εννοιών ή των προτάσεων.

Είδη εννοιολογικών χαρτών

Έχουμε τέσσερα βασικά είδη εννοιολογικών χαρτών:

1. Αραχνοειδείς (spider concept maps)

Έχουν μορφή ιστού αράχνης και τοποθετούν την κεντρική ιδέα τους, ή αλλιώς την έννοια που αποτελεί τον ενοποιητικό παράγοντα των στοιχείων του χάρτη, στο κέντρο. Οι υπόλοιπες έννοιες τοποθετούνται γύρω από το κέντρο, ακτινικά, µε φορά προς τα έξω.

2. Ιεραρχικώς Δομημένοι (hierarchy concept maps)

Οι έννοιες αντιπροσωπεύονται από μια ιεραρχική μορφή, µε τις γενικότερες έννοιες να εμφανίζονται στην κορυφή του χάρτη και τις πιο συγκεκριμένες να τακτοποιούνται ιεραρχικά κατώτερα, αναλόγως µε τη σχέση που έχουν µε τις ιεραρχικά ανώτερες έννοιες.

2. Πίνακες Ροής (flowchart concept maps)

Οι πίνακες ροής (διαγράμματα ροής) οργανώνουν τις έννοιες σε γραμμική απεικόνιση, επιτρέποντας τη χρήση αλγορίθμων για πιο σύνθετες δομές.

4. Συστημικοί (systems concept maps)

Οργανώνουν την πληροφορία κατά τρόπο παρόμοιο µε τους πίνακες ροής µόνο που στα άκρα τους δηλώνουν «ΕΙΣΡΟΕΣ» (ή είσοδο, αρχή, κ.λπ.) και «ΕΚΡΟΕΣ» (ή έξοδο, τέλος, κ.λπ.).

Δημιουργία εννοιολογικού χάρτη

Για τη δημιουργία εννοιολογικών χαρτών υπάρχουν αρκετές διαθέσιμες εφαρμογές λογισμικού, όπως είναι το εμπορικό Inspiration (http://www.inspiration.com) και το δωρεάν CmapTools (http://cmap.ihmc.us).

Η δημιουργία των εννοιολογικών χαρτών, εκτός από τους εκπαιδευτικούς, προτείνεται και στους μαθητές αφού αναπτύσσουν ιδέες, κατανοούν και διατηρούν καλύτερα τις έννοιες, βελτιώνοντας την επίδοσή τους.

Τα παρακάτω βήματα είναι αυτά που αναφέρει ο Jonassen για τη δημιουργία εννοιολογικών χαρτών από τους μαθητές, αλλά την ίδια διαδικασία μπορεί να ακολουθήσει και καθένας που θέλει να δημιουργήσει κάποιον εννοιολογικό χάρτη.

Δημιουργία σχεδίου και καθορισμός των προοπτικών για την ανάλυση μιας περιοχής. Πριν από την έναρξη, οι μαθητές χρειάζεται να φτιάξουν ένα σχέδιο για τον εννοιολογικό χάρτη, σχετικά µε το τι ενδιαφέρονται να παρουσιάσουν, ποια σημεία θέλουν να φτιάξουν, τι είδους πληροφορίες χρειάζονται για να δημιουργηθούν αυτά τα σημεία, ποιους μαθησιακούς στόχους πρέπει να επιτύχουν.

Καθορισμός των σημαντικών εννοιών. Για τη σωστή κατανόηση σε κάτι, βασικό ρόλο παίζουν οι έννοιες που θα χρησιμοποιηθούν. Καθώς οι μαθητές αποκτούν εμπειρία στη δημιουργία εννοιολογικών χαρτών είναι σε θέση να εντοπίζουν µόνοι τους τις κύριες έννοιες που υπάρχουν σε βιβλία, διαλέξεις ή δευτερεύοντα υλικά. Είναι σημαντικό να εντοπίζονται οι βασικές έννοιες που θα χρησιμοποιηθούν.

Δημιουργία, καθορισμός και διαμόρφωση κόμβων. Για κάθε έννοια που δημιουργήθηκε στο προηγούμενο βήμα, δημιουργούμε και ονομάζουμε έναν κόμβο. Στη συνέχεια προστίθενται εικόνες, επεξηγηματικά κείμενα και συνώνυμα κατάλληλα για κάθε κόμβο.

Δημιουργία συνδέσμων μεταξύ των εννοιών. Αφού έχουν καθοριστεί οι έννοιες ενός τομέα που πρέπει να συμπεριληφθούν στον εννοιολογικό χάρτη, το επόμενο βήμα είναι η σύνδεση των εννοιών. Η κατανόηση της ακριβούς σχέσης ανάμεσα σε δύο έννοιες, δεν είναι πάντα τόσο εύκολη όσο αρχικά νομίζει κάποιος. Η διαδικασία διαμόρφωσης αυτών των συνδέσμων απαιτεί έρευνα μέσα στην ποικιλία των πιθανών σχέσεων για να καθοριστεί η συγκεκριμένη που μελετάμε. Οι έννοιες σχετίζονται μεταξύ τους µε πολλούς τρόπους, ανάλογα µε το κείμενο στο οποίο βρίσκονται.

Επέκταση του χάρτη. Η διαδικασία σύνδεσης συνεχίζεται σε όλους ή στους περισσότερους κόμβους του χάρτη. Καθώς προχωρούν οι συνδέσεις, νέοι κόμβοι ή έννοιες προστίθενται στο χάρτη για να εξηγήσουν κάποιες από τις υπάρχουσες έννοιες. Η δυνατότητα αύξησης συνεχίζεται μέχρι να αισθανθεί ο χρήστης ότι η περιοχή που θέλει να περιγράψει επεξηγείται επαρκώς από το χάρτη και αντικατοπτρίζει ως ένα βαθμό τη φυσική απόκτηση γνώσης.

Οι μαθητές συνεχίζουν τη διαδικασία. Η διαδικασία δεν πρέπει να τελειώσει μέχρι να ολοκληρωθεί η εργασία. Ο καθένας που δημιουργεί έναν εννοιολογικό χάρτη χρειάζεται να κάνει συνεχή ανασκόπηση του χάρτη για να βλέπει την εξέλιξή του, κατά πόσο επιτυγχάνονται οι στόχοι, τι αλλαγές χρειάζονται, κατά πόσο απαντώνται οι ερωτήσεις που τέθηκαν στην αρχή. Εφόσον οι μαθητές τελειώσουν την εργασία τους, καλό είναι να κάνουν μια κριτική σχετικά µε το τι έμαθαν για το περιεχόμενο των εννοιών, για τη δημιουργία εννοιολογικών χαρτών και απεικόνιση εννοιών, από τη συνεργασία µε άλλους, εκφράζοντας ουσιαστικά τα κριτήρια αξιολόγησης που θέτουν οι ίδιοι οι μαθητές για την όλη διαδικασία.

Θετικές επιδράσεις των εννοιολογικών χαρτών

Από έρευνες που έχουν γίνει έχει διαπιστωθεί ότι η χρήση αυτών των χαρτών βοηθά στη βελτίωση της μάθησης και της απόδοσης των μαθητών στις περιοχές:

• Κατανόηση / ανάγνωση κειμένων.
• Δεξιότητες σκέψης και μάθησης, όπως ιδέες οργάνωσης και επικοινωνίας, παρατήρηση προτύπων και σχέσεων, κατηγοριοποίηση ιδεών.
• Διατήρηση και ανάκληση γνώσεων.
• Επίλυση προβλημάτων.

Από τις παραπάνω έρευνες, αποδείχτηκε επίσης ότι οι εννοιολογικοί χάρτες επιτρέπουν στους μαθητές να βελτιώσουν την κριτική σκέψη και να έχουν υψηλότερες ικανότητες οργάνωσης της σκέψης. Η δημιουργία εννοιολογικών χαρτών περισσότερο προωθεί την κριτική σκέψη, παρά τη δημιουργική ή τη συνθετική. Είναι ένα εργαλείο που εστιάζει στην κριτική ανάλυση των ιδεών σε ένα τομέα γνώσεων. Η χρήση των χαρτών για την απεικόνιση και την ολοκλήρωση της προσωπικής γνώσης στα πλαίσια της κριτικής σκέψης, φαίνεται να υπερέχει συγκριτικά µε τη χρήση των εννοιολογικών χαρτών ως οδηγών μελέτης ή για σχεδιασμό.

Πηγή : ΚΕ.ΠΛΗ.ΝΕ.Τ. Ν. ΗΛΕΙΑΣ
(Από την εισήγηση «Concept Mapping: H Βασισµένη στον Η/Υ Δηµιουργία Εννοιολογικών Χαρτών και η Διδακτική Αξιοποίησή τους», των Κ. Στούµπου και Δ. Αλιµήση (Ανωτάτη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης), Πρακτικά του 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου «Αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. στη Διδακτική Πράξη» (Σύρος, 4-6 Μαΐου 2007).

ΦΟΒΑΜΑΙ

Φοβάμαι τους ανθρώπους που εφτά χρόνια έκαναν πως δεν είχαν πάρει χαμπάρι

και μια ωραία πρωία μεσούντος κάποιου Ιουλίου

βγήκαν στις πλατείες με σημαιάκια κραυγάζοντας «Δώστε τη χούντα στο λαό».

Φοβάμαι τους ανθρώπους που με καταλερωμένη τη φωλιά

 πασχίζουν τώρα να βρουν λεκέδες στη δική σου.

Φοβάμαι τους ανθρώπους που σου 'κλειναν την πόρτα

 μην τυχόν και τους δώσεις κουπόνια και τώρα

 τους βλέπεις στο Πολυτεχνείο να καταθέτουν γαρίφαλα και να δακρύζουν.

Φοβάμαι τους ανθρώπους που γέμιζαν τις ταβέρνες

 και τα 'σπαζαν στα μπουζούκια κάθε βράδυ και τώρα τα ξανασπάζουν

 όταν τους πιάνει το μεράκι της Φαραντούρη και έχουν και «απόψεις».

Φοβάμαι τους ανθρώπους που άλλαζαν πεζοδρόμιο όταν σε συναντούσαν

και τώρα σε λοιδορούν γιατί, λέει, δεν βαδίζεις στον ίσιο δρόμο.

Φοβάμαι, φοβάμαι πολλούς ανθρώπους.

Φέτος φοβήθηκα ακόμα περισσότερο.

Μανόλης Αναγνωστάκης

Το ποίημα «Φοβάμαι» γράφτηκε τον Νοέμβρη του 1983 και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Αυγή.

ΚΙ ΗΘΕΛΕ ΑΚΟΜΗ…

Κι ήθελε ακόμη πολύ φως να ξημερώσει. Όμως
εγώ
Δεν παραδέχτηκα την ήττα. Έβλεπα τώρα
Πόσα κρυμμένα τιμαλφή έπρεπε να σώσω
Πόσες φωλιές νερού να συντηρήσω μέσα στις φλό-
γες.
Μιλάτε, δείχνετε πληγές αλλόφρονες στους δρόμους
Τον πανικό που στραγγαλίζει την καρδιά σας σα
σημαία
καρφώσατε σ’ εξώστες, με σπουδή φορτώσατε το
εμπόρευμα
η πρόγνωσίς σας ασφαλής : θα πέσει η πόλις.

Εκεί, προσεχτικά, σε μια γωνιά, μαζεύω με τάξη,
Φράζω με σύνεση το τελευταίο μου φυλάκιο
Κρεμώ κομμένα χέρια στους τοίχους, στολίζω
Με τα κομμένα κρανία τα παράθυρα, πλέκω
Με κομμένα μαλλιά το δίχτυ μου και περιμένω.

Όρθιος, και μόνος σαν και πρώτα π ε ρ ι μ έ ν ω.


Μανόλης Αναγνωστάκης

Changing Education Paradigms

Ενδιαφέρουσες  απόψεις  του Sir Ken Robinson (και πικρές  διαπιστώσεις για το πώς το σημερινό σχολείο σκοτώνει τη δημιουργικότητα….)

Χρονογραμμές

Οι χρονογραμμές είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για το μάθημα της Ιστορίας, αφού δίνουν στους μαθητές τη δυνατότητα να αποκαταστήσουν τη χρονική σχέση γεγονότων, τα οποία στο σχολικό εγχειρίδιο παρουσιάζονται σε διαφορετικά κεφάλαια.
Με το διαδικτυακό λογισμικό Dipity (http://www.dipity.com/) μπορούμε να συνθέσουμε εύκολα μια χρονογραμμή, στην οποία μπορούμε να σημειώσουμε τα κυριότερα γεγονότα μιας περιόδου. Παρέχει τη δυνατότητα προσθήκης μουσικής, φωτογραφιών, βίντεο.
Χρονογραμμή μπορούμε επίσης να δημιουργήσουμε με το timerime (http://timerime.com/).

Οδυσσέας Ελύτης - Νόμπελ Λογοτεχνίας (18 Οκτωβρίου 1979)

Σαν σήμερα, στις 18 Οκτωβρίου 1979, ανακοινώθηκε από τη Σουηδική Ακαδημία η απονομή του βραβείου Νόμπελ στον ποιητή Οδυσσέα Ελύτη. Στο  σκεπτικό της επιτροπής, μεταξύ άλλων,  αναφέρεται "...για την ποίησή του, που με φόντο την ελληνική παράδοση, με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική οξύνοια ζωντανεύει τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργία". 
Την ομιλία που εκφώνησε ο ποιητής κατά την τελετή απονομής, στις 10 Δεκεμβρίου 1979, μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ. 

Και καθώς ο Ελύτης είναι ένας από τους αγαπημένους μου ποιητές, ας παραθέσω  κάποια  αγαπημένα ποιήματα...

ΔΩΡΟ ΑΣΗΜΕΝΙΟ ΠΟΙΗΜΑ

Ξέρω πως είναι τίποτε όλ' αυτά και πως η γλώσσα
που μιλώ δεν έχει αλφάβητο

Aφού και ο ήλιος και τα κύματα είναι μια γραφή συλ-
λαβική που την αποκρυπτογραφείς μονάχα στους και-
ρούς της λύπης και της εξορίας

Kι η πατρίδα μια τοιχογραφία μ' επιστρώσεις διαδο-
χικές φράγκικες ή σλαβικές που αν τύχει και
βαλθείς για να την αποκαταστήσεις πας αμέσως φυλακή
και δίνεις λόγο

Σ' ένα πλήθος Eξουσίες ξένες μέσω της δικής σου
πάντοτε

Όπως γίνεται για τις συμφορές

Όμως ας φανταστούμε σ' ένα παλαιών καιρών αλώνι
που μπορεί να 'ναι και σε πολυκατοικία ότι παίζουνε
παιδιά και ότι αυτός που χάνει

Πρέπει σύμφωνα με τους κανονισμούς να πει στους
άλλους και να δώσει μιαν αλήθεια

Oπόταν βρίσκονται στο τέλος όλοι να κρατούν στο χέρι
τους ένα μικρό

Δώρο ασημένιο ποίημα.

Tο Φωτόδεντρο και η Δέκατη Tέταρτη Oμορφιά, Ίκαρος 1971

ΡΗΜΑ ΤΟ ΣΚΟΤΕΙΝΟΝ

Eίμαι άλλης γλώσσας, δυστυχώς, και Hλίου του Kρυπτού ώστε
Oι όχι ενήμεροι των ουρανίων να μ' αγνοούν. Δυσδιάκριτος
Kαθώς άγγελος επί τάφου σαλπίζω άσπρα υφάσματα
Που χτυπιούνται στον αέρα και μετά πάλι αναδιπλώνονται
Kάτι να δείξουν, ίσως, τα θηρία μου τα χωνεμένα ώσπου τελικά
Nα μείνει ένα θαλασσοπούλι τ' ορφανό πάνω απ' τα κύματα


Όπως και έγινε. Όμως χρόνια τώρα μετέωρος κουράστηκα
Kι έχω ανάγκη από γης που αυτή μένει κλειστή και κλειδωμένη
Mάνταλα πόρτες κρυφακούσματα κουδούνια· τίποτε. A
Πιστευτά πράγματα μιλήστε μου! Kόρες που εμφανιστήκατε κατά
    καιρούς
Mέσ' απ' το στήθος μου κι εσείς παλαιές αγροικίες
Bρύσες που λησμονηθήκατε ανοιχτές μέσα στους αποκοιμισμένους
    κήπους
Mιλήστε μου! Έχω ανάγκη από γης
Που αυτή μένει κλειστή και κλειδωμένη


Έτσι κι εγώ, μαθημένος όντας να σμικρύνω τα ιώτα και να
    μεγεθύνω τα όμικρον
Ένα ρήμα τώρα μηχανεύομαι· όπως ο διαρρήκτης το αντικλείδι του
Ένα ρήμα σε -άγω ή -άλλω ή -εύω
Kάτι που να σε σκοτεινιάζει από τη μία πλευρά εωσότου
H άλλη σου φανεί. Ένα ρήμα μ' ελάχιστα φωνήεντα όμως
Πολλά σύμφωνα κατασκουριασμένα κάππα ή θήτα ή ταυ
Aγορασμένα σε συμφερτικές τιμές από τις αποθήκες του Άδη
Eπειδή, από τέτοια μέρη ευκολότερα
Yπεισέρχεσαι σαν του Δαρείου το φάντασμα ζωντανούς και
    πεθαμένους να κατατρομάξεις


Eδώ βαρεία μουσική ας ακούγεται. Kι ανάλαφρα τα όρη ας
Mετατοπίζονται. Ώρα να δοκιμάσω το κλειδί. Λέω:
    κ α τ α ρ κ υ θ μ ε ύ ω
Eμφανίζεται μεταμφιεσμένη σε άνοιξη μια παράξενη αγριότητα
Mε παντού βράχια κοφτά κι αιχμηρά θάμνα
Ύστερα πεδιάδες διάτρητες από Δίες κι Eρμήδες
Tέλος μια θάλασσα μουγγή σαν την Aσία
Όλο φύκια σχιστά και ματόκλαδα Kίρκης


Ώστε λοιπόν, αυτό που λέγαμε "ουρανός" δεν είναι· "αγάπη" δεν·
    "αιώνιο" δεν. Δεν
Yπακούουν τα πράγματα στα ονόματά τους. Πλησιέστερα του
σκοτωμού
Kαλλιεργούνται οι ντάλιες. Kι ο βραδύς κυνηγός μ' αιθερίου
    θηράματα
Eπιστρέφει κόσμου. Kι είναι πάντοτε -φευ- νωρίς. Aχ
Δεν υποψιαστήκαμε ποτέ πόσο υπονομευμένη από θεότητα είναι
H γη· τι χρυσός ρόδου αέναου της χρειάζεται ν' αντισταθμίζει
Tο κενό που αφήνουμε, όμηροι όλοι εμείς μιας άλλης διάρκειας
Που η σκιά του νου μάς αποκρύπτει. Aς είναι


Φίλε συ που ακούς, ακούς της ευωδιάς των κίτρων
Tις μακρινές καμπάνες; Ξέρεις τις γωνιές του κήπου όπου
Eναποθέτει τα νεογνά του δειλινός ο αέρας; Oνειρεύτηκες
Ποτέ σου ένα καλοκαίρι απέραντο που να το τρέχεις
Mη γνωρίζοντας πια Eρινύες; Όχι. Nα γιατί καταρκυθμεύω
Που οι βαριές υποχωρούν αμπάρες τρίζοντας κι οι μεγάλες θύρες
    ανοίγονται
Στο φως του Ήλιου του Kρυπτού μια στιγμούλα, η φύση μας η
    τρίτη να φανερωθεί
Έχει συνέχεια. Δε θα την πω. Kανείς δεν παίρνει τα δωρεάν
Στον κακόν αγέρα ή που χάνεσαι ή που επακολουθεί γαλήνη


Aυτά στη γλώσσα τη δική μου. Kι άλλοι άλλα σ' άλλες. Aλλ'
H αλήθεια μόνον έναντι θανάτου δίδεται.

Tα Eλεγεία της Oξώπετρας, Ίκαρος 1991

ΤΟ ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ

Έτσι μιλώ για σένα και για μένα

Eπειδή σ' αγαπώ και στην αγάπη ξέρω
Nα μπαίνω σαν Πανσέληνος
Aπό παντού, για το μικρό το πόδι σου μέσ' στ' αχανή
      σεντόνια
Nα μαδάω γιασεμιά - κι έχω τη δύναμη
Aποκοιμισμένη, να φυσώ να σε πηγαίνω
Mέσ' από φεγγερά περάσματα και κρυφές της θάλασσας
      στοές
Yπνωτισμένα δέντρα με αράχνες που ασημίζουνε

Aκουστά σ' έχουν τα κύματα
Πώς χαϊδεύεις, πώς φιλάς
Πώς λες ψιθυριστά το "τί" και το "έ"
Tριγύρω στο λαιμό στον όρμο
Πάντα εμείς το φως κι η σκιά

Πάντα εσύ τ' αστεράκι και πάντα εγώ το σκοτεινό
      πλεούμενο
Πάντα εσύ το λιμάνι κι εγώ το φανάρι το δεξιά
Tο βρεμένο μουράγιο και η λάμψη επάνω στα κουπιά

Ψηλά στο σπίτι με τις κληματίδες
Tα δετά τριαντάφυλλα, το νερό που κρυώνει
Πάντα εσύ το πέτρινο άγαλμα και πάντα εγώ η σκιά
      που μεγαλώνει
Tο γερτό παντζούρι εσύ, ο αέρας που το ανοίγει εγώ
Eπειδή σ' αγαπώ και σ' αγαπώ
Πάντα εσύ το νόμισμα κι εγώ η λατρεία που το
      εξαργυρώνει:

Tόσο η νύχτα, τόσο η βοή στον άνεμο
Tόσο η στάλα στον αέρα, τόσο η σιγαλιά
Tριγύρω η θάλασσα η δεσποτική
Kαμάρα τ' ουρανού με τ' άστρα
Tόσο η ελάχιστή σου αναπνοή

Που πια δεν έχω τίποτε άλλο
Mέσ' στους τέσσερεις τοίχους, το ταβάνι, το πάτωμα
Nα φωνάζω από σένα και να με χτυπά η φωνή μου
Nα μυρίζω από σένα και ν' αγριεύουν οι άνθρωποι
Eπειδή το αδοκίμαστο και το απ' αλλού φερμένο
Δεν τ' αντέχουν οι άνθρωποι κι είναι νωρίς, μ' ακούς
Eίναι νωρίς ακόμη μέσ' στον κόσμο αυτόν αγάπη μου

Nα μιλώ για σένα και για μένα.

Tο Μονόγραμμα, Ίκαρος 1972

Ακούστε τον Μίκη Θεοδωράκη και την Ιουλίτα Ηλιοπούλου να διαβάζουν Το Μονόγραμμα.

Μέρος Α'

Wordle

        Το Wordle (http://www.wordle.net) είναι μια δωρεάν εφαρμογή Web 2.0, η οποία  δίνει στους χρήστες τη δυνατότητα να δημιουργούν «σύννεφα λέξεων» (word clouds). Με τον τρόπο αυτό οπτικοποιείται η συχνότητα εμφάνισης μιας λέξης σε ένα  κείμενο, καθώς οι λέξεις με τη μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης παρουσιάζονται μεγαλύτερες σε μέγεθος συγκριτικά μ΄ αυτές που εμφανίζονται λιγότερο στο κείμενο .Ο χρήστης, αφού δημιουργήσει το «σύννεφο λέξεων» που επιθυμεί, μπορεί να το μορφοποιήσει, αλλάζοντας γραμματοσειρά, χρώματα, σχήμα ή την κατεύθυνση των λέξεων. Επιπλέον, μπορεί να το εκτυπώσει, να το αποθηκεύσει ως εικόνα, να το δημοσιεύσει στον διαδικτυακό του τόπο ή να το διαμοιράσει ως σύνδεσμο. 

Οδυσσέας Ελύτης, Ελένη

Με την πρώτη σταγόνα της βροχής σκοτώθηκε το καλοκαίρι
Μουσκέψανε τα λόγια που είχανε γεννήσει αστροφεγγιές
Ολα τα λόγια που είχανε μοναδικό τους προορισμόν Εσένα!
Κατά που θ' απλώσουμε τα χέρια μας τώρα που δε μαςλογαριάζει πια 

ο καιρός
Κατά που θ' αφήσουμε τα μάτια μας τώρα που οι μακρινές γραμμές 

ναυάγησαν στα σύννεφα
Τώρα που κλείσανε τα βλέφαρά σου απάνω στα τοπία μας
Κι είμαστε - σαν να πέρασε μέσα μας η ομίχλη -
Μόνοι ολομόναχοι τριγυρισμένοι απ' τις νεκρές εικόνες σου.

Με το μέτωπο στο τζάμι αγρυπνούμε την καινούρια οδύνη
Δεν είναι ο θάνατος που θα μας ρίξει κάτω μια που Εσύ υπάρχεις
Μια που υπάρχει αλλού ένας άνεμος για να σε ζήσει ολάκερη
Να σε ντύσει από κοντά όπως σε ντύνει από μακριά η ελπίδα μας
Μια που υπάρχει αλλού
Καταπράσινη πεδιάδα πέρ' από το γέλιο σου ως τον ήλιο
Λέγοντάς του εμπιστευτικά πως θα ξανασυναντηθούμε πάλι

Όχι δεν είναι ο θάνατος που θ' αντιμετωπίσουμε
Παρά μια τόση δα σταγόνα φθινοπωρινής βροχής

Ένα θολό συναίσθημα
H μυρωδιά του νοτισμένου χώματος μέσ' στις ψυχές μας που όσο παν 

κι απομακρύνονται

Κι αν δεν είναι το χέρι σου στο χέρι μας
Κι αν δεν είναι το αίμα μας στις φλέβες των ονείρων σου
Το φως στον άσπιλο ουρανό
Κι η μουσική αθέατη μέσα μας ώ! μελαγχολική
Διαβάτισσα όσων μας κρατάν στον κόσμο ακόμα
Είναι ο υγρός αέρας η ώρα του φθινοπώρου ο χωρισμός
Το πικρό στήριγμα του αγκώνα στην ανάμνηση
Που βγαίνει όταν η νύχτα πάει να μας χωρίσει από το φως
Πίσω από το τετράγωνο παράθυρο που βλέπει προς τη θλίψη
Που δε βλέπει τίποτε
Γιατί έγινε κιόλας μουσική αθέατη φλόγα στο τζάκι χτύπημα 

του μεγάλου ρολογιού στον τοίχο
Γιατί έγινε κιόλας
Ποίημα στίχος μ' άλλον στίχο αχός παράλληλος με τη βροχή δάκρυα 

και λόγια
Λόγια όχι σαν τ' άλλα μα κι αυτά μ' ένα μοναδικό τους προορισμόν : 

Εσένα!

Μήπως ξέρετε το Book ;

Βιβλίο : απλά αναντικατάστατο..

Τι είναι το Prezi.

 

Το Prezi είναι ένα online εργαλείο λογισμικού που σας επιτρέπει να δημιουργήσετε εντυπωσιακές παρουσιάσεις προσελκύοντας την προσοχή του ακροατηρίου, με εφέ όπως το zoom. Το Prezi δημιουργεί παρουσιάσεις με τη ροή που θέλει ο δημιουργός τους, ο οποίος τοποθετεί τα αντικείμενα προς παρουσίαση σε ένα φαινομενικά ατελείωτο καμβά  και τα διασυνδέει μεταξύ τους προσδιορίζοντας τη σειρά εμφάνισής τους αλλά και τα εφέ, όπως το zoom. Ο τρόπος διασύνδεσης μοιάζει με τη διασύνδεση εννοιών σε έναν εννοιολογικό χάρτη. Αποκτώντας δωρεάν έναν κωδικό πρόσβασης, ο χρήστης μπορεί να δημιουργήσει παρουσιάσεις μέχρι 100 ΜΒ, τις οποίες έχει τη δυνατότητα να διαμοιραστεί με φίλους ή συνεργάτες αλλά και να τις εξάγει, ώστε να τις παρουσιάσει δίχως σύνδεση με το διαδίκτυο. Επίσης, το Prezi επιτρέπει την ενσωμάτωση των παρουσιάσεων σε κάποια ιστοσελίδα ή blog αντιγράφοντας κάποιες γραμμές κώδικα, όπως γίνεται και με τα videos στο YouTube.

Thank a teacher

Ένα ωραίο βίντεο για το τι σημαίνει να είσαι δάσκαλος..

Αντί προλόγου..

Με τις λέξεις σου να είσαι πολύ προσεχτικός

όπως είσαι ακριβώς μ' έναν βαριά τραυματισμένο που κουβαλάς στον ώμο.

Εκεί που προχωράς μέσα στη νύχτα

μπορεί να τύχει να γλυστρήσεις στους κρατήρες των οβίδων

μπορεί να τύχει να μπλεχτείς στα συρματοπλέγματα.

Να ψαχουλεύεις στο σκοτάδι με τα γυμνά σου πόδια

κι όσο μπορείς μη σκύβεις

για να μη σούρνονται τα πόδια σου στο χώμα.

Βάδιζε πάντα σταθερά

σαν να πιστεύεις πως θα φτάσεις πριν σταματήσει η καρδιά του.

Να εκμεταλλεύεσαι 

κάθε λάμψη απ' τις ριπές των πολυβόλων 

για να κρατάς σωστόν τον προσανατολισμό σου

πάντοτε παράλληλα στις γραμμές των δυό μετώπων.

Ξεπνοϊσμένος έτσι να βαδίζεις

σαν να πιστεύεις πως θα φτάσεις εκεί στην άκρη του νερού

εκεί στην πρωινή την πράσινη σκιά ενός μεγάλου δέντρου. 

Προς το παρόν, να 'σαι πολύ προσεχτικός

όπως είσαι ακριβώς μ' έναν μελλοθάνατο που κουβαλάς στον ώμο.

Άρης Αλεξάνδρου, Νεκρή Ζώνη